Αυγουστιάτικος απολογισμός...

Ανάμεσα σε λιόδεντρα, άπειρα λιόδεντρα, κυπαρίσσια, ροδιές παραφορτωμένες, πεύκα, αγριοφυστικιές κι αμυγδαλιές, συκιές με το ζαχαρένιο καρπό τους, κι άλλα πολλά πολλά δέντρα και περιβόλια με κάθε είδους ποτιστικά, περικυκλωμένος από ορεινά χωριά, άλλα σκαρφαλωμένα σε μεγάλα ύψη να σε κυκλώνουν, άλλα χωμένα στις πιο απίθανες χαράδρες, όλα όμως χτισμένα εκεί για το φόβο των πειρατών, ξυπνώντας «αγανακτισμένος» από τον κόκορα, κι αργότερα από το ρυθμικό, τρελό, απροσάρμοστο σε νόρμες τραγούδι των μικρών πουλιών που τρύπωναν και ξετρύπωναν στα κεραμίδια σε απόσταση αναπνοής από το παράθυρο, συναντώντας στις διαδρομές προς τα ορεινά χωριά πέρδικες, μικρές αλεπουδίτσες, λαγούς, γνωρίζοντας ωραίους ανθρώπους, κι άλλοτε με τη μοναδική παρέα μιας υπέροχης σκυλίτσας και μικρών και μεγάλων γατιών, μέσα σε όλη αυτή την ομορφιά λοιπόν, σε αυτή τη χαρά της ζωής αλλά και με το μυαλό να τριγυρνάει στα άσχημα μαντάτα του ζόφου που ζούμε σε αυτό τον τόπο, στην πόλη μου, στη γειτονιά και στην πλατεία μου στο κέντρο της Αθήνας που λεηλατείται από τους μονάρχες που μας εξουσιάζουν, κατάφερα να ανατρέξω σε σελίδες και φύλλα βιβλίων, όχι τόσο ως προσωπική διασκέδαση, μα από ένα πείσμα να ατσαλώσω τις πεποιθήσεις μου ακόμα πιο πολύ, να συσσωρεύσω καινούρια ιστορική και πολιτική πείρα. Όχι, δεν διάβασα για διασκέδαση... Γιατί όπως έγραψε κι ο γνωστός φιλόσοφος: Μισώ τους τεμπέληδες που διαβάζουν... Κι ας έχω υπάρξει και εξακολουθώ να υπάρχω κι εγώ τεμπέλης που και που...! 

Έτσι λοπόν περιπλανήθηκα, μέσω του συγκλονιστικού βιβλίου του Kemal Yaltsin, Μια προίκα αμανάτι, στις φτωχές και προσφυγικές περιοχές της Αθήνας, σε προσφυγοχώρια της κεντρικής Μακεδονίας και στα αντίστοιχα προσφυγοχώρια της Μικράς Ασίας. Κι ακόμα φτάνει στ' αυτιά μου η απελπισμένη ερώτηση Ρωμιών και χριστιανών από τη μια μεριά και  μουσουλμάνων και Τούρκων από την άλλη, των ανταλλάξιμων της αθλιότητας του ιμπεριαλισμού των κρατών, να αναρωτιούνται: Γιατί, γιατί; Ζούσαμε σαν αδέρφια...Τριγύρισα στους σκονισμένους δρόμους της Αθήνας στις αρχές του εικοστού αιώνα με το βιβλίο,  Δρόμος 100 μέτρων, του ακούραστου εργάτη των ελληνικών γραμμάτων Πέτρου Χάρη. Ταξίδεψα μέχρι τη νεοσύστατη Σοβιετική Ένωση για να γνωρίσω τον πρώτο δάσκαλο του ενός παγωμένου και απομονωμένου χωριού σε ένα άγνωστο μέρος κάπου στο Κιργιστάν. Την «επιβολή» από την σοβιετική εξουσία της υποχρεωτικής εκπαίδευσης των μικρών παιδιών για να προσπαθήσει αυτός ο λαός να ξεφύγει από την αμορφωσιά και τη μοιρολατρία που τους επέβαλε το τσαρικό καθεστώς, για να ξημερώσουν καλύτερες μερες! Γύρισα στην πατρική και μητρική γη και περιηγήθηκα στις ροοκρήνες της Αρκαδίας. «Γεύτηκα» το νερό τους, θαύμασα την αρχιτεκτονική τους, έμαθα για τους τεχνίτες που τις κατασκεύασαν, έμαθα την ιστορία τους, στάθηκα να ξαποστάσω στη δροσιά των πλατανιών τους! Ξανά, επέστρεψα στη μεγάλη πατρίδα του Τσίνγκίζ Αϊτμάτοφ, για να διαβάσω αυτή τη φορά, τη βοήθεια που πρόσφεραν οι μικροί κάτοικοι ενός «ίδιου» χωριού με το προηγούμενο, οργώνοντας και σπέρνοντας με τα άλογα τους στάρι για να τρέφονται οι πατεράδες τους, οι στρατιώτες του Κόκκινου Στρατού, που πολεμούσαν το ναζιστικό φίδι! Γαλήνεψα διαβάζοντας τους Πεζούς Ρυθμούς του Ζαχαρία Παπαντωνίου! Μετά από μια επίσκεψη σ' ένα λαογραφικό μουσείο ενός απομονωμένου χωριού στο βορειότερο σημείο του νησιού του βόρειου Αιγαίου που παραθέρισα, συνάντησα τον Κυριάκο Κεφαλονίκα που, με το μισό του ποδάρι, μας διηγήθηκε όλη τη δύσκολη πορεία της ζωής του σε αυτή την απόμερη γωνιά του χάρτη. Η τύχη και ένας καλός άνθρωπος που αγαπά τον τόπο του με έφερε να τον γνωρίσω κι από κοντά στα ενενήντα πέντε του χρόνια! Ξανά, πέρασα στις απέναντι ακτές με τη Διδώ Σωτηρίου και τους νεκρούς της που περιμένουν, εκεί που ο Τούρκος Μπέης κι ο Έλληνας κοτσαμπάσης έχτισαν την εκμετάλλευση του μουσουλμάνου και του Ρωμιού φτωχού σε συνεργασία και πλούτιζαν. Εκεί που οι εθνικισμοί διέλυσαν τα πάντα κι έκαναν εκατομμύρια ανθρώπους κι απ' τις δύο πλευρές να υποφέρουν. Πήρα στα χέρια μου Το διαβατήριο, αυτού του γλυκού στα μάτια μου παππούλη, του Αντώνη Σαμαράκη, που με τόση λεπτότητα στηλίτευσε την εποχή του! Και τέλος μπήκα Στα χρόνια της θύελλας, στα χρόνια του '30 και του '40, που ο φτωχός λαός που είχε αξιοπρέπεια αντιστάθηκε και το πληρωσε και τ' αποβράσματα της κοινωνίας που συνεργάστηκαν με τον ναζί κατακτητή επιβραβεύτηκαν. Αυτοί ήταν οι κόσμοι που περιπλανήθηκα και νιώθω γι' αυτό πολύ τυχερός...

-Kemal Yaltsin: Μια προίκα αμανάτι

-Πέτρος Χάρης: Δρόμος 100 μέτρων

-Τσινγκίζ Αϊτμάτοφ: Ο πρώτος δάσκαλος

-Αργύρης Πετρονώτης: Οι ροοκρήνες της Αρκαδίας

-Τσινγκίζ Αϊτμάτοφ: Οι πρώτοι γερανοί

-Ζαχαρίας Παπαντωνίου: Πεζοί ρυθμοί

-Μέλη Βυζανιάρη Τσακού: Με μισό ποδάρι.

-Διδώ Σωτηρίου: Οι νεκροί περιμένουν

-Αντώνης Σαμαράκης: Το διαβατήριο

-Δημήτρης Ρήττας: Στα χρόνια της θύελλας