Μπροστά στο ίδιο ποτάμι...

 Μπροστά στο ίδιο ποτάμι τα παιδιά, στη μία όχθη, χωρίς να μπορούν να περάσουν απέναντι. Απέναντι, τα κοιτούσαν οι γονείς τους. Άλλοτε ο πατέρας, άλλοτε η μάνα, τ' αδέλφια τους ίσως. Τα κοιτούσε το σπίτι τους, ένα δωμάτιο, ένα χωριό. Κάποιες φορές τα κοιτούσε και το τίποτα. Γιατί δεν είχαν τίποτα. Κάποια παιδιά τίποτα, κάποια μια απροσδιόριστη ανάμνηση. Αυτά όμως τις περισσότερες φορές δεν μπορούσαν να δουν τίποτα απέναντι. Δεν έβλεπαν ούτε γονείς, ούτε αδέλφια, ούτε σπίτια, ούτε πόλεις, ούτε χωριά. Και κρύβονταν, έψαχναν, έφευγαν περπατώντας χιλιόμετρα χωρίς να ξέρουν τι ψάχνουν να βρουν...

 Ο Ορφέας και η Ευριδίκη, ο Βακλάβ, η Σοπάλ από το Θιβέτ, το παιδί με το μισό όνομα είναι κάποια από αυτά τα χιλιάδες παιδιά. Παιδιά του πολέμου, παιδιά αυτού του άγριου κόσμου, που ο Νικηφόρος Βρεττάκος γνώρισε από κοντά σε μια διεθνή παιδούπολη, όπου έζησε τρία χρόνια.

[...] Όταν πέρασε κάμποσος καιρός, άρχισε να κόβει τις κόλλες του στην αρχή στη μέση, μετά στα τέσσερα και πιο ύστερα στα οχτώ. Το χαρτί που του αγόρασαν την τελευταία φορά, έμεινε στο τέλος σχεδόν αχρησιμοποίητο.  

Είχε περάσει αρκετός καιρός, που ο Βακλάβ δεν είχε ξαναπιάσει τη ζωγραφική του. Ήρθε όμως μια μέρα πάλι - μέρα και όχι νύχτα - που πήρε ένα κομμάτι χαρτί και ζωγράφισε έναν ήλιο. Μόνο πως το χρώμα του ήλιου του ήτανε μωβ. Επέμεινε αρκετά πάνω σ' αυτό το θέμα. Αργότερα έφτιαξε έναν ήλιο που ήταν υπόλευκος. Όσο που μια μέρα, πολύ αργότερα όμως, έφτιαξε έναν ήλιο με ωραίο χρυσαφί χρώμα, έναν ήλιο λαμπρό, πάνλαμπρο. Μόνο πως γύρω - γύρω ο δίσκος του ήταν γιομάτος από σκληρά, σουβλερά αγκάθια. 

Ο διευθυντής πήρε τότε στο τηλέφωνο το γιατρό. Ο γιατρός δέχτηκε πολύ ευχαριστημένος την είδηση και στο τέλος του είπε:  

- Όσο για τ' αγκάθια, όλοι έχουμε κι από κάποιο αγκάθι καρφωμένο μες στην ψυχή μας. Θα είχε γίνει ένα θαύμα , αν ο Βακλάβ δεν είχε καρφωμένα στην ψυχή του τόσα αγκάθια, όσα τουλάχιστο έχει γύρω του και ο δίσκος  του ήλιου που ζωγράφισε.

[απόσπασμα από το διήγημα "Τα μολύβια του Βακλάβ"]

Νικηφόρος Βρεττάκος
Μπροστά στο ίδιο ποτάμι 
εκδόσεις Ποταμός