Η ποίηση του Βάρναλη δε μύριζε ποτέ γάλα. Μύριζε από την αρχή μπαρούτι• κατέβηκε δηλαδή στο στίβο χωρίς πολλά γυμνάσματα και δοκιμές και περιπλανήσεις στους λειμώνες των ασφόδελων. Μ' άλλα λόγια, χωρίς αυτές τις πεισιθανάτιες κραυγές που έβγαζαν όλοι οι λυρικοί του καιρού του. Όχι. Η ποίηση του Βάρναλη ήταν [...] μια βολίδα πούπεσε μες στα στεκούμενα νερά του μελίπηχτου λυρισμού.
Μενέλαος Λουντέμης
Μεγάλος δάσκαλος ο Κώστας Βαρναλης. Και μεγάλο σχολείο των Νέων Ελληνικών Γραμμάτων όλο του το έργο. Και οικουμενικό. Γιατί όταν αγαπάς τον τόπο σου, τα γράμματα του τόπου σου και προσπαθείς για την προκοπή του, τότε, δεν μπορείς παρά να αγαπάς και τον κόσμο όλο. Τα "ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΑ ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΎΜΑΤΑ" του είναι ένα σπουδαίο βιβλίο. Έχει διπλή σημασία και ενδιαφέρον για τους λάτρεις αυτού του μεγάλου ανθρώπου και αγωνιστή του τόπου και των γραμμάτων μας. Από τη μία είναι μια ιστορική αναδρομή σε ό,τι συνέβαινε παράλληλα με τα πρώτα χρόνια της ζωής του, τον αγώνα για την επικράτηση της δημοτικής γλώσσας, των συνεχών πολέμων της εποχής έως και τη Μικρασιατική Καταστροφή. Κι απ' την άλλη ικανοποιεί όλους και όλες εμάς που δεν αρκούμαστε στα γραπτά του αλλά θέλουμε να δούμε και τον άνθρωπο πίσω από αυτά. Όπως συμβαίνει σε όλες τις αυτοβιογραφίες, βιογραφίες και απομνημονεύματα. Να δούμε πως διαμορφώθηκε πνευματικά και πολιτικά, πως τα γεγονότα, οι τυχαίες επιλογές και οι συνθήκες τον οδήγησαν σε αυτό που φώναζαν χιλιάδες άνθρωποι στις 16 Δεκεμβρίου 1974 συνοδεύοντας τον στο Πρώτο Νεκροταφείο, "Ποιητή της εργατιάς είσαι οδηγός για μας". Από τις σελίδες του μεταφερόμαστε στον Πύργο Βουλγαρίας (Μπουργκάς) και τα ανήσυχα παιδικά του χρόνια, στα "Ζαρίφεια Διδασκαλεία" που υποχρεωτικά παρακολούθησε και αρίστευσε με την απειλή του αδερφού του ότι θα τον σπάσει στο ξύλο αν δεν γραφτεί! Έτσι, αυτός ο αδερφός του, έγινε η αιτία να ανορθωθεί πνευματικά ο τόπος μας! Τον ακολουθούμε στην Αθήνα να παρακολουθεί με προσοχή στη Φιλοσοφική σχολή τον Γληνό, τον Δελμούζο και τον Τριανταφυλλιδη, στη φιλολογική μποεμαρία της Δεξαμενής, δίπλα στον Παπαδιαμάντη να πίνει το κρασί του, να συζητάει και να χαζεύει τη θέα, χωρίς να τον εμποδίζει η άχτιστη τότε Αθήνα, έως την Αίγινα κι ακόμα πιο μακριά, να παίρνει θέση στο γλωσσικό ζήτημα, να γυρνάει σαν ελληνοδιδάσκαλος σε όλη την επικράτεια και να καταφέρνει να πάρει υποτροφία στο Παρίσι. Όλα αυτά με το αστείρευτο φλέγμα του και τον πολιτικό του λόγο να διαμορφώνεται και να μας το αφήνει παρακαταθήκη σαν "το φως που καίει"...
Κώστας Βαρναλης
Φιλολογικά απομνημονεύματα
Εκδόσεις ΚΕΔΡΟΣ
Διαβάστε ακόμα: