Για την Παλαιστίνη... Για όλους τους καταπιεσμένους λαούς του κόσμου... #3

ΑΝΑΣΤΑΣΗ

Να τ' η μεγάλη νύχτα! Καλή νύχτα!

Ψηλά το κυπαρίσσι σε καλεί.

-Ελα, δεν έχει τίποτα να χάσεις

μάιδε να θυμηθείς και να ξεχάσεις.

Πατρίδα; Πουλημένη στο σφυρί!

Λευτεριά; Με χαλκάδες δεν μπορεί!

Παιδιά; Που τα χει ας κλαίει μέχρι θανάτου,

θα ναι σκλαβ' ή προδότες τα ορφανά του!

Έισ' άδειος ήσκιος μέσα σ' όλα τ' άδεια. 

Δεν είναι τόσο μάβρα τα σκοτάδια

του τάφου, όσο τα φέγγη της ημέρας,

τα φέγγη τη σκλαβιάς και της φοβέρας.

Πιο σίχαμ' απ' το κάθε γης σκουλήκι,

οι θεόμορφοι δυνάστες σου και λύκοι. 

Μη λες αφανισμό το θάνατό σου,

αφού δε ζούσες για το εαφτό σου.

Αν έκανες το χρέος σου στο λαό,

σαν ξεχυθεί με πάθος παλαιό

την πάσαν ατιμία να συνεπάρει,

κ' άλλους πολλούς θα χει κ' εσέ μπροστάρη.

Κώστας Βάρναλης: Ελεύθερος Κόσμος"

Διαβάστε ακόμα:

Για την Παλαιστίνη... Για όλους τους καταπιεσμένους λαούς του κόσμου... #2

Για την Παλαιστίνη... Για όλους τους καταπιεσμένους λαούς του κόσμου... #1

Για την Παλαιστίνη... Για όλους τους καταπιεσμένους λαούς του κόσμου... #2

Στον καλό φίλο Αχιλλέα...

...φτάνει ένας ήχος αργός, βραχνός, λυπητερός• λυπητερος που σήκωνε τις τρίχες και σε σπάραζεν, ήχος βγαλμένος σαν από ζωντόβολο, σαν από άνθρωπον• ήχος που κατέβαινε και υψωνόταν, κ' επνιγόταν, και χύνονταν, και δέρνονταν• ήχος που είταν και μίλημα, και ούρλιασμα, και θρήνος, και παράπονο, και κλάψιμο, και γέλιο, και βρισιά, και τραγουδι• τραγουδι τρομασμένης, ξετρελαμένης, απελπισμένης ψυχής. Κ' οι διαβάτες άκουγαν, στέκονταν, ανατρίχιαζαν, αυτιάζονταν, ένιωθαν, κουνούσαν τα κεφάλια κ' έλεγαν ομενας του άλλου:

"Μοιρολόι! ποιος να πέθανε;"

Κωστής Παλαμάς: Θάνατος παλληκαριού 

Σαν ένα μικρό αστέρι μέσα στους εκατομμύρια γαλαξίες να μπούμε από το παράθυρο και να φωτίσουμε τις ιστορίες. Τις ιστορίες που θα κάνουν τον άνθρωπο καλύτερο... Αυτά έγραφαν στο πρώτο παρουσιαστικό κείμενο τους τα "φύλλα". Άλλαξε  λίγο το ιστολόγιο ήταν η καλοπροαίρετη κριτική ενός φίλου κι αναγνώστη. Θα το σκεφτώ του απάντησα. Ανέτρεξα στο πρώτο κιόλας κείμενό μετά την εισαγωγή. Αυτο, για τον μεγάλο Λουις Σεπουλβεδα (που μπορείτε να διαβάσετε εδώ: Luis Sepulveda [1949-2020], τελευταίο ταξίδι για τον κόσμο στο τέλος του κόσμου...). Φόρος τιμής, συναισθηματικό, μα πάνω απ' όλα πολιτικό όπως πολιτικότατη ήταν κι η ζωή αυτού του Χιλιανού Γίγαντα! Η ανάγνωση, η λογοτεχνία είναι πάνω απ' όλα πολιτική. Χωρίς να λείπει η απόλαυση της καλής λογοτεχνίας. Άλλωστε ο Στέφαν Τσβάιχ, ο Ζωρζ Σιμενόν, έτσι όπως μου ήρθαν πρόχειρα στο νου, τι σόι λογοτέχνες ήταν; Σίγουρα όχι πολιτικοί ή "στρατευμένοι". Τα "φύλλα" αγαπούν την ανάγνωση, τη γραφή, την Ιστορία, γράφονται από τον συντάκτη τους με το χέρι βαθιά στην καρδιά. Κι η καρδιά του είναι δοσμένη στην αλλαγή αυτού του κόσμου... Εξ' ου κι αυτές οι αράδες, (και της προηγούμενης κι όσων αναρτήσεων θα ακολουθήσουν) αλληλεγγύης στον Παλαιστινιακό λαό... 

Διαβάστε ακόμα:

Για την Παλαιστίνη... Για όλους τους καταπιεσμένους λαούς του κόσμου... #1

Για την Παλαιστίνη... Για όλους τους καταπιεσμένους λαούς του κόσμου... #1

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ                            ΙΣΟΤΗΣ

 

                      ΘΟΥΡΙΟΣ

Ως πότε, παλληκάρια, να ζούμεν στα στενά,

μονάχοι, σαν λιοντάρια, στις ράχες, στα βουνά;

σπηλιές να κατοικούμεν, να βλέπωμεν κλαδιά,

να φεύγωμ' απ' τον κόσμον, για πικρή σκλαβιά;

να χάνωμεν αδέλφια, Πατρίδα και γονείς,

τους φίλους, τα παιδιά μας κι όλους τους συγγενείς;

Κάλλιο 'ναι μιας ώρας ελεύθερη ζωη,

παρά σαράντα χρόνοι σκλαβιά και φυλακή!

τι σ' ωφελεί αν ζήσης και εισαι στη σκλαβιά

Στοχάσου πως σε ψένουν καθ΄ώραν στη φωτιά.

[...]

Σ' Ανατολή και Δύσι και Νότον και Βοριά

για την Πατρίδα όλοι να ΄χωμεν μια καρδιά•

στη πίστιν του καθένας ελεύθερος να ζη,

στην δόξαν του πολέμου να τρέξωμεν μαζί.

Βούλγαροι κι Αρβανίτες, Αρμένοι και Ρωμιοί,

αράπηδες και άσπροι, με μια κοινή ορμή,

για την Ελευθερίαν να ζώσωμεν σπαθί,

πως είμαστε αντρειωμένοι, παντού να ξακουσθή.

Οσ΄απ΄την Τυραννίαν πήγαν στην ξενιτειά, 

στον τόπον του καθένας ας έλθη τώρα πια•

και όσοι του πολέμου την τέχνην αγροικούν,

εδώ ας τρέξουν όλοι, Τυράννους να νικούν•

[...]

Λοιπόν, γιατι αργείτε-- τι στέκεσθε νεκροί•

Ξυπνήσατε, μην είσθε ενάντιοι κ' εχθροί.

Πως οι προπάτορες μας ωρμούσαν σαν θεριά,

για την Ελευθερίαν πηδούσαν στη φωτιά,

έτζι κ ημείς αδέρφια, ν' αρπάξωμεν για μια

τ' άρματα, και να βγούμεν απ' την πικρή σκλαβιά!

Να σφάξωμεν τους λύκους, που τον ζυγόν βαστούν 

και Χριστιανούς και Τούρκους σκληρά τους τυραννούν•

στεριάς και του πελάγου να λάμψη ο Σταυρός,

κ' εις την δικαιοσύνην να σκύψη ο εχθρός•

ο κόσμος να γλυτώση απ' αυτήν την πληγή

κ' ελεύθεροι να ζώμεν, αδέλφια εις την Γη!

Ρήγας Βελεστινλής

Το απόσπασμα του ποιήματος μεταφέρθηκε στο μονοτονικό σύστημα κρατώντας παράλληλα την ορθογραφία του πρωτότυπου 

Έλλη Αλεξίου: Βασιλική δρυς. Το χρονικό της εκπαίδευσης (δύο τόμοι)

Ο "μεριδοχάρτης" προορίζεται για σένα, αναγνώστη. Διάβασε ευλαβικά τα ονόματά τους, κράτησέ τους όσο μπορείς στη μνήμη σου και διηγήσου τον ηρωικό τους θάνατο στα παιδιά σου.

Από πού να ξεκινήσω γράφοντας γι' αυτό το δίτομο διαμάντι που έπεσε στα χέρια μου! Τι να πρωτογράψω ή μάλλον τι να γράψω για να μην το αδικήσω! Τριάντα χρόνια έρευνας, μαρτυριών, προσωπικών συναντήσεων, ψαξίματος σε αρχεία μα πάνω απ' όλα προσωπικό βίωμα συνθέτουν όλη αυτή τη σπουδαία έρευνα. Και πιο πάνω απ' όλα γερό στομάχι για να μπορέσει να γράψει για όλα αυτά... Η απόφαση της εύκολη αλλά ο δρόμος δύσβατος. Στρωμένος όχι από πέτρες και βράχους που έπρεπε να διαβεί αλλά από άψυχα βασανισμένα και εκτελεσμένα κορμιά. Κορμιά που όλα τα ρόδα του κόσμου δεν φτάνουν για να τιμήσουν την ανυπολόγιστη και τεράστια προσφορά τους στην εκπαίδευση των παιδιών στα σχολεία και στους ταξικούς αγώνες για ένα κόσμο καλύτερο. Γι' αυτό ευλαβικά κι εγώ, όπως ζήτησε, αφήνω λίγα λόγια εδώ για αυτές και αυτούς... 

Βλέπω ακόμη την πορεία των δασκάλων μας μέσα στο προοδευτικό κίνημα σαν πορεία σε συνεχιζόμενο, ανηφορικό μονοπάτι, γεμάτο αιχμηρές πέτρες κι αγκάθια. Κι αυτούς τους βλέπω φτωχούς, ξυπόλητους και πεινασμένους. Με τριμμένα παντελόνια, με τρύπια μανίκια, ν' ανεβαίνουν το κακοτράχαλο μονοπάτι λαχανιάζοντας, χωρίς να λένε "φτάνει" ή "ως εδώ ήταν".  [...] Σχεδόν στα πενήντα χρόνια της δασκαλικής μου ζωής δε γνώρισα δάσκαλο να φτιάχνει με άνεση ένα κουστούμι. Να σολιάζει τα παπούτσια του δίχως υπολογισμό. Να πίνει κατά τα κέφια του έναν καφέ. Να τρώει ένα κουλούρι με τυρί στις δέκα. Να μη μετράνε τσιγάρα... [...] Και να πρέπει να στέκουνται με αξιοπρέπεια μπρος στα μάτια των παιδιών... [...] Μα από μέσα τους ανάβρυζε ανεξάντλητη δύναμη ηθικής ανωτερότητας. Κι αν τους γέμιζε μια πίστη, μια ιδεολογία, τότε πια, εντελώς φυσικά, υποχωρούσαν οι υλικές ανάγκες για την εξυπηρέτησε του ιδανικού.

Ο λόγος που αποφάσισε να γράψει για τους δασκάλους και τις δασκάλες. Ο "Εκπαιδευτικός Όμιλος" των Γληνού, Τριανταφυλλίδη και Δελμούζου και η μάχη τους για τη δημοτική γλώσσα, τη γλώσσα του λαού, και την πρόοδο. Οι μεταρρυθμίσεις, οι πρώτες απόπειρες οργάνωσης των δασκάλων, τα πρώτα τους θύματα, οι αγώνες τους και το Ιδιώνυμο, οι δικές και οι εξορίες. Η Ρόζα Ιμβριώτη, ο Μενέλαος Λουντέμης, ο δολοφονημένος δάσκαλος Γιάννης Ζεύγος και η συντρόφισσά του Καίτη Ζεύγου, ο δάσκαλος Νίκος Πλουμπίδης, οι εκατοντάδες δασκάλες και δάσκαλοι που σύρθηκαν στα εκτελεστικά αποσπάσματα κατά τη διάρκεια της Κατοχής και κυρίως του μετεμφυλιακού κράτους, οι χιλιάδες κενές θέσεις στα σχολεία όλων των επαρχιών της Ελλάδας επειδή οι  δασκάλες και οι δάσκαλοι  ήταν τρόφιμοι στις φυλακές και τις εξορίες. Και τα παιδιά του φτωχού κόσμου να μένουν αμόρφωτα για να αποτελέσουν φτηνά εργατικά χέρια όπως ομολογούσαν διάφοροι μεγαλόσχημοι. Ονόματα, ονόματα, ονόματα... Ιστορίες, ιστορίες, ιστορίες... Τραγικές αλλά και μεγαλειώδεις παίρνουν από τις σελίδες αυτών των δύο τομών. Φίλη δασκάλα και φίλε δάσκαλε που τυχόν θα διαβάσεις αυτά τα λίγα λόγια ψάξε αυτή την έρευνα και διάβασέ την. Είσαι η συνέχεια όλων αυτών των ηρωικών ανθρώπων. Φίλη αναγνωστρια και φίλε αναγνώστη διάβασε ευλαβικά, όπως μας ζήτησε η Έλλη Αλεξίου, για ανθρώπους σαν τον δάσκαλο  Άγγελο Ελεφάντη , τον μετέπειτα "Καπετάν Θρύλο" και άλλες τόσες και τόσους. Αξίζει, στη μνήμη τους, τον κόπο... 

Στην έδρα του ο δάσκαλος. Παρέδιδε το μάθημα "Η Έξοδος του Μεσολογγίου".

-Και τότε απάντησε, παιδιά μου, στον Κιουτάχη ο 

Στουρνάρας. " Τριακόσια χρόνια ωρέ, τα φοράμε τ' άρματα στο ζουνάρι μας, κι άμα του βαστάει ας έρθει να τα πάρει..."

Και σ' αυτή τη φράση έκοψε το μάθημα προσθέτοντας:

Έτσι την κερδίζουν κι έτσι τη διαφεντεύουν, παιδιά μου, τη Λευτεριά". Και κατέβηκε απ' την έδρα και βγήκε απ' την αίθουσα, αφήνοντας εκεί το δάσκαλο. Βγήκε στο βουνό κι αγαπήθηκε σαν "Καπετάν Θρύλος"...

Διαβάστε ακόμα:

Στη δασκάλα, στον δάσκαλο...

ΕΛΛΗΣ ΑΛΕΞΙΟΥ ΑΠΑΝΤΑ: Έλληνες λογοτέχνες, δοκίμια 1 (γράμμα από τη δασκάλα της δασκάλας μου... #2)